چگونه دوبلور شدند؟(منوچهر والی زاده)
منبع:ویکیپدیا.ali1345.blogfa.com
منوچهر والی زاده تهرانی در چهارم تیرماه سال ۱۳۱۹ در تهران متولد شد. او در سالهای ۱۳۳۸-۱۳۳۷ یعنی از دوران دبیرستان بعد از چند تئاتر آماتوری به تئاتر تهران راه یافت و در یک نمایشنامه به کارگردانی خانم مورین نقش کوتاهی به عهده گرفت و بعد از آشنایی با منصور متین که از هنرمندان تئاتر و دوبلاژ فیلم بودند به استودیوی شاهین فیلم برای دوبله دعوت شد و پس از همکاری در چند فیلم کوتاه نزد ایشان به استاد علی کسمائی معرفی شد و چندین سال در خدمت ایشان کارآموز بود و بعد از مدتی در فیلم «دختر بنفشه فروش» نقش اول فیلم «مل فرر» را به عهده گرفت. در سال ۱۳۴۰ از طریق خانم تاجی احمدی به امین امینی معرفی شد، (استودیو عصر طلائی) و اولین بازیگری او در سینما بازی در فیلم «خداداد» بوده است و تا سال ۱۳۵۷-۱۳۵۶ نزدیک به ۱۸ فیلم سینمایی بازی کرد.
وی در فیلمهای گل گمشده (۱۳۴۱) و فرشتهای در خانهٔ من (۱۳۴۲) با بهروز وثوقی و فیلمهای حریص (۱۳۵۲) و هیولا (۱۳۵۵) با رضا بیک ایمانوردی همبازی بودهاست. همچنین در فیلمهای حرمت رفیق (۱۳۵۶) و با عشق مردن (۱۳۵۷) در کنار همکار دوبلهایاشحسین عرفانی که خود از نامداران دوبلهٔ ایرانست به هنرپیشگی پرداخت.
اولین بار که دلش لرزید، زمانی بود که در سینما رکس صدای مرحوم کاملی را در آنونس(پیش پرده) فیلم شعلههاي سوزان آمستردام شنید و آن صدا او را به کار دوبله سخت علاقهمند کرد.
بواسطه برادرش مرحوم پرویز والیزاده که او نیز اهل هنر بود اجرای نقش کوتاهی را در تئاتر آقای متین به عهده گرفت و آشنايی با متین او را به دنیای دوبلاژ وارد کرد.
منوچهر والیزاده از سال 1338با ورود به عرصه دوبله توانست طی مدت دو سال با حضور در کنار افرادی چون منوچهر اسماعیلی، چنگیز جلیلوند، مرحوم حسن عباسی، محمود نوربخش، مهین کسمايي و مهین معاونزاده که از بهترینهاي دوبله در آن دوران بودند، ره صد ساله را طی کند.
او در سال 1340 توسط تاجی احمدی در استدیو عصر طلايي دعوت به كار شد تا توانمندی خود را در عرصه بازیگری نیز محک بزند و نقش اول فیلم امین امینی را در فیلم خداداد بازی کردو موفقیت در این عرصه زمینه بازی در بسیاری از فیلمها و سریالهای تلویزيونی مانند سریال قصه عشق و تلخ و شیرین را برای او فراهم نمود و در سالهای 58-57 که دوران رکود دوبله بود باز هم به لاله زار بازگشت و در کنار مرتضی عقیلی به كار تئاتر مشغول شد.
او گویندگی بسیاری از نقشهای اول مانند تام کروز، ویل اسمیت، ادی مورفی، تام هنکس؛ جان کاساوتیس، رایان اونیل، رابرت کنراد، تونی کرتیس، جان تراولتا، رابرت دنیرو، بیل مورای، جیم کری و... را در کارنامه هنری خود دارد و با توانمندی توانست صدای خود را در خاطره نسل های مختلف ماندگار کند.
درد و دلهاي منوچهر والی زاده و حرفهایی از پنجاه سال دوبله
از حال و هوای دوبله در دوران گذشته و دوران شکوفایی آن بگویید؟
در آن دوران هیچ کس دوره خاصی ندیده بود و همه ما در حد دیپلم بودیم و حتی بعضی از دوستان حین کار دیپلم خود را گرفتند و همه افراد با استعداد ذاتی مشغول به كار ميشدند. مهمترین عاملی که در آن دوران باعث رشد و پیشرفت ما ميشد عشقی بود که نسبت به کار داشتیم و آن زمان کسی برای حقوق و پول، دوبله نميکرد و وقتی وارد اتاق دوبله ميشدیم کسی به فکر آخر برج نبود و فقط به این فکر میکردیم که با تمام وجود و به بهترین شکل کارمان را انجام دهیم و حقوق اصلی ما همان معنویات و مردميبودند که صدای ما را ميشناختند و دوستمان داشتند و به ما ابراز علاقه ميکردند و به همین خاطر دوبله ایران پررونق شد و در جایگاه بسیار بالايي قرار گرفت.
چرا دوبله رو به افول ميرود؟
ضعف در پذیرش گویندگان داراي صلاحیت از مسائلی است که به پیکره دوبله آسیب ميرساند. آنچه مسلم است با گذشت زمان و فرسوده شدن توان پیشکسوتان، نیازمند نیروی جوان هستیم و همیشه نميتوان دوبله را منحصر به یک گروه خاص دانست، به هر حال این جابهجایی نسلها و جایگزین شدن نیروهای جوان وجود دارد و معمولا در آن یک خلاء ایجاد ميشود و باید سالها بگذرد تا مردم با صداهای جدید هم انس بگیرند. نحوه این جایگزینی بسیار مهم است که متاسفانه در حال حاضر اصول صحیح آن رعایت نميشود و به اعتقاد من هر کسی که ميخواهد در این هنر موفق باشد، باید ریشهای و در سنین نوجوانی که مرحله فراگیری است وارد این حرفه شود وبا علاقهمندی به تدریج در آن نضج پیدا کند.
چرا دیگر مانند گذشته بازیگران مطرح گوینده ثابت ندارند؟
یکی از جذابیتهای دوبله در گذشته به همین خاطر بود و بازیگرانی مانند: جری لوييس را که مرحوم حمید قنبری بهجای آن صحبت ميکرد یا فیلمهاي آلن دلون و ...
بخش عظیمياز جذابیت کار مدیون همین امر بود.
در حال حاضر با ترویج روش دوبله ماشینی برای سرعت بخشیدن به کار، این قانون در دوبله شکسته شده و به جز تعداد معدودی از مدیران دوبلاژ که هنوز بر رعایت این اصول حساسیت دارند، در اکثر موارد به این امر توجهی نميشود و اگر گوینده اصلی نباشد با یک صدای مشابه کار را تحویل ميدهند. مثل قرص که مشابه آن را ميدهند!
ما طی سالهای اخیر شاهد آن بودیم که حتی در نمایش یک فیلم، گوینده اصلی و در پشت صحنه آن گوینده دیگری بهجای آن بازیگر صحبت ميکند. این جابهجاییها اصلا مطلوب نیست و مردم هم در برخوردشان با ما از این شرایط ابراز نارضایتی ميکنند و این تغییرات جذابیت کار را کاهش ميدهد.
نقش مدیران دوبلاژ در کیفیت دوبله فیلم چگونه است؟
یکی از مسائل بسیار مهم انتخاب صدای مناسب برای بازیگران فیلم، توسط مدیر دوبلاژ است که این امر مستلزم داشتن تجربه و آگاهی کافی است، متاسفانه یکسری مدیر دوبلاژ تازه کار هستند که اصولانباید مدیر دوبلاژ ميشدند و حالا که بنا به هر دلیلی در این جایگاه قرار گرفتند اصول را رعایت نميکنند و به دلیل عدم آگاهی لازم از کار، گویندگان را درست انتخاب نميکنند و هیچ کس در جای مناسب خودش قرار نميگیرد و به جهت نا توانی در هدایت گویندگان نميتوانند با افراد حرفه ای (با تجربه) مانند منوچهر اسماعیلی و .. کار کنند و برای رهایی از این شرایط افرادی را انتخاب ميکنند که در سطح پایین تری قرار داشته باشند تا بتوانند از عهده هدایت آنان بر آیند..
به دلیل عدم دقت و نظارت بر انتخاب برخی از مدیران دوبلاژ و نیز با توجه به همان مساله ارزان تمام شدن حاصل کار این ميشود که افراد تازه کار پس از دو سال، بدون داشتن آگاهی و تجربه کافی،مدیر دوبلاژ ميشوند و افرادی چون محمود قنبری با کوله باری از سالها تجربه، خانه نشین ميشود، چرا که نميخواهند بهای سالها تجربه و آگاهی این پیشکسوتان را بپردازند.
نحوه تقسیم کار و درجهبندی دوبلورها به شکل مطلوب وجود دارد؟
درجهبندی به شکل مطلوب وجود ندارد و علت این است که در حال حاضر صاحبان کار سعی میکنند که دوبله فیلم با هزینه کمتری انجام شود و مخصوصا در کارهای تلويزیونی که مانند رسانههاي ویدئویی بازده مالی ندارند و به همین خاطر از پیشکسوتان استفاده نميکنند و مدیران دوبلاژ برای راضی نگه داشتن صاحبان کار ترجیح ميدهند از گویندگان تازه کار که در درجات پایینتری قرار دارند استفاده شود و در نتیجه از طرفی فیلم با کیفیت پایین دوبله ميشود و از طرف دیگر پیشکسوتان نیز بیکار ميشوند و با چنین روندی مساله مهم این خواهد بود که فیلم با کمترین هزینه فارسی شود!
حضور انجمن گویندگان جوان را چگونه ارزیابی ميکنید؟
از آنجا که کار هنری محدودیت و انتهايي ندارد، هیچ کس نمیتواند مانع ورود افراد شود و ما نیز از ورود افراد جدید و جوان گرايي در این حرفه خوشحال ميشویم، اما زیبا بود که راه صحیح را طی ميکردند و به مراتب و به ترتیب جلو ميرفتند.
انجمن گویندگان سال 1342 تاسیس شده و این اقدام ميبایست در داخل خود انجمن صورت ميگرفت و ما نميتوانیم که در یک رشته دو انجمن داشته باشیم، مثل اینکه در خانه سینما دو انجمن کارگردانان داشته باشیم!
اگر این اتفاق ميافتاد بدین صورت این جوانان در کنار انجمن رشد ميکردند تا هم گویندگان خوبی شوند و هم به تدریج با کسب تجربه مدیر دوبلاژ ميشدند. متاسفانه با توجه به نبود هدایت کنندهای که در امور دوبلاژ آگاه باشد، این وضع پیش آمد و فردی که هیچ سابقه ای در امر دوبله نداشت هنوز از راه نرسیده یک انجمن تشکیل داد و به شکل غیراصولی به کار خود ادامه داده است.
طرح سپاس پیشکسوتان چیست وبه کجا رسیده است؟
بر اساس این طرح به افرادی که دارای کارنامه کاری خوبی بودند و شرایط لازم از جمله دارا بودن 60سال سن و... را داشتند مبلغی به صورت پاداش تعلق ميگرفت که پس از اجرای طرح به دلیل آنکه همه افراد، حتی کسانی که سابقه کاری چندانی هم نداشتند خواستار این طرح شدند، ادامه اجرای طرح به تعویق افتاد و به اعتقاد من این طرح نميتواند شامل همه افراد شود.
امنیت شغلی و دوران بازنشستگی چگونه خواهد بود؟
در حال حاضر چند نفر از همکاران حقوق باز نشستگی میگیرند و ماهم در گروه بعدی قرار داشتیم که هنوز به نتیجهای نرسیدهایم و با این وضع اگر بیکار شوم هیچ درآمد دیگری نخواهم داشت، چرا که سالها زندگی خود را صرف دوبله کردم و از این راه زندگی خود را ميگذراندم. به طور کلی افراد پس از ناتوانی و فرسودگی حمایت نميشوند و حقوقی به آنها تعلق نميگیرد و احتمالا باید بروند در آژانس کار کنند.
و کلام آخر ....
آرزویم این است کسانی که به این هنر عشق ميورزند رسالت کار را حفظ کنند.
سوابق کاری
1-بعنوان دوبلور
- لی مین هو (نقش چو یونگ در سریال سرنوشت)
- جی جین هی (نقش امپراتور در سریال افسانه دونگ یی) و (نقش افسر مین جانگو در سریال جواهری در قصر)
- شخصیت دیده بان (دیده بان)
- امپراتور دریا (بازیگر نقش جانگ بوگو یا گونگ بوک)
- رابرت واگنر (گوشه گیران آلتونا، آسمان خراش جهنمی، گرگهای جوان)
- تام کروز (متولد چهارم جولای، بالاتر از خطر، مرد بارانی، ماگنولیا، آخرین سامورایی، جانبی)
- ویل اسمیت (دشمن مردم، مردان سیاه پوش، در جستجوی خوشبختی)
- جان تراولتا (پالپ فیکشن، پایگاه اصلی)
- رابرت دنیرو (پدرخوانده ۲، شکارچی گوزن - دوبله دوم)
- بروس درن (توطئه خانوادگی، گروه تعقیب)
- استیو مک کوئین (تام هورن، وقتی خون میجوشد)
- تونی کورتیس (آخرین قارون، جانی بوستون)
- جان کاساوتیس (دو دقیقه مهلت، قاتلین)
- استیون بالدوین (مظنونین همیشگی، سریال تولد شوم)
- روی شایدر (دونده ماراتن)
- تام هنکس (مسیر سبز، نجات سرباز رایان)
- جانی دپ (دنی براسکو)
- گورو اهاشی (اوشین)
- آلن بیتس (زوربای یونانی)
- کرک داگلاس (آخرین قطار گان هیل)
- سام واترسون (گتسبی بزرگ)
- رایان اونیل (ماه کاغذی)
- ادی مرفی (بورلی هیلز)
- بیل موری (روز گروندهاک)
- آدرین برودی (گلهای هریسون)
- اریک رابرتز (قطار فراری)
- شان بین (ارباب حلقهها)
- ونتورت میلر (فرار از زندان)
- گری اولدمن (هری پاتر و محفل ققنوس)
- متیو فاکس (گمشده (لاست))
- اسکات اولریچ (جریکو) و...
2-بعنوان بازیگر
- استاد (۱۳۸۸)
- بهار، قبل و بعد (فیلم تلویزیونی) (۱۳۸۸)
- روز دیدار (۱۳۷۴)
- شریک زندگی (۱۳۷۳)
- با عشق مردن (۱۳۵۷)
- زرخرید (۱۳۵۷)
- حرمت رفیق (۱۳۵۶)
- خدا قوت (۱۳۵۶)
- رفاقت (۱۳۵۶)
- هیولا (۱۳۵۵)
- حریص (۱۳۵۲)
- هلوی پوست کنده (۱۳۵۲)
- حکیمباشی (۱۳۵۱)
- فتنه چکمه پوش (۱۳۵۱)
- عمو یادگار (۱۳۵۰)
- دختران با معرفت (۱۳۴۳)
- فرشتهای در خانه من (۱۳۴۲)
- خداداد (۱۳۴۱)
- گل گمشده (۱۳۴۱)
3- موسیقی
- همکاری در آلبوم دوران طلایی (۱۳۹۱)
- همکاری در قطعه اینترو آلبوم دوران طلایی با رضا پیشرو